Panewka to jedna z najistotniejszych części łożyska ślizgowego, łącznik między korbowodem i wałem.
Wykonana najczęściej ze stopu łożyskowego, jak również (chociaż rzadziej) z brązu, żeliwa szarego lub tworzywa sztucznego, np. teflonu.
Kształt pierścienia (pełnego, rozciętego lub złożonego z segmentów) i nacięcia w formie rowków zapewniają prawidłowe rozprowadzanie środka smarującego.
Stosowane są we wszystkich silnikach spalinowych, a dokładniej w łożyskach głównych wału karbowego.
Bardzo często można spotkać się z zastosowaniem półpanewki, czyli tak zwanej panewki cienkościennej. Wykonuje się ją w określonym rozmiarze (najczęściej poniżej 5 milimetrow) z taśmy stalowej pokrytej stopem łożyskowym.
Panewki cienkościenne bardzo dobrze odprowadzają ciepło a ich niewielka grubość pozwala na zmniejszenie ogólnej masy łba korbowodu.
Niski koszt produkcji i łatwość w wymianie tej części sprawiają, że praktycznie się jej nie naprawia.
Produkcja panewek.
Istnieją dwa sposoby wytwarzania panewek.
Metoda galwanizacji wykorzystuje zjawiska elektrochemiczne, występujące podczas przepływu prądu między elektrodami w kąpieli galwanicznej. W produkcji panewek polega na wykonaniu trwale przylegających powłok metalicznych, poprzez osadzenie jednego metalu na drugim.
Napylanie katodowe to osadzanie warstw w polu magnetycznym. W metodzie tej wykorzystuje się oddziaływanie jonów oraz elektronów z polem magnetycznym. Zapewnia zwiększoną wytrzymałość a jednocześnie zachowuje elastyczność. Panewki wykonane tą metodą stosuje się przy największych obciążeniach.
Typy panewek.
Ze względu na budowę i właściwości panewki można podzielić na trzy podstawowe rodzaje.
Panewki zwykłe (dwuskładnikowe) tworzone są na bazie stalowego podłoża, na które nakładana jest warstwa aluminium. Stosuje się je najczęściej w samochodach osobowych przy silnikach mało i średnio obciążonych- benzynowych i wolnossących wysokoprężnych.
Panewki częściowo wzmocnione (trójskładnikowe) również są wykonane z podłoża stalowego i warstwy aluminium, jednak podczas ich produkcji dodawana jest specjalna warstwa ślizgowa. Montowane są w jednostkach wysokoobrotowych.
Panewki wzmocnione (lite) produkowane są ze specjalnych stopów, głównie metalu łożyskowego. Są one bardzo trwałe i odporne na ścieranie. Używane przy największych obciążeniach. Obecnie prawie się ich nie stosuje.
Najczęstsze powody usterek. Zapobieganie.
Uszkodzenie panewek głównych lub korbowych to bardzo często występująca usterka.
Chociaż przyczyną może być źle dobrany materiał z którego wykonano część czy zużycie to jednak najczęstszym problemem jest zaniedbanie kierowcy. Nieodpowiednia eksploatacja silnika (szczególnie kiedy jest zimny), jazda z niskim stanem oleju czy przytkanymi kanałami olejowymi może skutkować awarią, nie tylko panewki ale i większych zespołów. Zatarcie lub odwrócenie tej części może spowodować przebicie bloku silnika, co skutkuje jego trwałym zniszczeniem.
Aby temu zapobiec warto zwrócić uwagę na styl jazdy i odpowiednie smarowanie silnika oraz wymieniać panewki regularnie, zanim dojdzie do ich znacznego zużycia.